Trình bày Tờ trình của Chính phủ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, ông Trần Văn Thuấn- Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, sau 15 năm triển khai thi hành, Luật BHYT đã thực sự đi vào cuộc sống với 93,3 triệu người- tương ứng 93,35% dân số tham gia BHYT. Qua đó, đã khẳng định tính đúng đắn, tính phù hợp của chính sách BHYT theo nguyên tắc chia sẻ rủi ro, là cơ chế bảo đảm nguồn tài chính cho nhu cầu KCB của nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội và hội nhập quốc tế.

Phiên họp toàn thể lần thứ 13 của Ủy ban Xã hội

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã phát sinh những vướng mắc, bất cập, hạn chế cần được điều chỉnh- đã được nêu rõ trong Báo cáo tổng kết 15 năm thực hiện Luật về các nội dung: Đối tượng tham gia BHYT; phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT; đa dạng hóa các gói BHYT và quy định liên kết với BHYT thương mại; đăng ký KCB ban đầu, thông tuyến, chuyển tuyến; hợp đồng KCB BHYT; giám định BHYT; quản lý, sử dụng quỹ BHYT.

Bên cạnh đó, thực tiễn cho thấy còn nhiều bất cập trong quy định của luật hiện hành liên quan đến trách nhiệm các bên liên quan thực hiện chính sách BHYT; ứng dụng CNTT trong quản lý BHYT; chưa có cơ chế giải quyết tranh chấp, vướng mắc về BHYT, các chế tài còn thiếu hoặc chưa đủ mạnh để bảo đảm tính tuân thủ và hiệu lực thực thi pháp luật; một số khái niệm và thuật ngữ chưa có hoặc chưa rõ nghĩa trong Luật BHYT…

“Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT là cần thiết để giải quyết các vướng mắc, bất cập phát sinh có tính cấp bách, có đầy đủ thông tin, dữ liệu, đạt sự đồng thuận cao nhằm thực hiện tốt chính sách, pháp luật BHYT, tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả quỹ BHYT; bảo đảm thống nhất với Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 và các luật, quy định có liên quan để kịp thời có hiệu lực từ ngày 1/1/2025”- ông Thuấn khẳng định.

Cụ thể, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT lần này hướng đến bảo đảm người dân được tham gia BHYT theo nhóm đối tượng phù hợp; bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT hợp với nhu cầu chăm sóc sức khỏe, yêu cầu chuyên môn, cấp chuyên môn kỹ thuật trong KCB và khả năng chi trả của quỹ BHYT; tạo thuận lợi cho việc cung ứng, sử dụng dịch vụ KCB BHYT; nâng cao hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở, quan tâm đến chăm sóc sức khỏe ban đầu, góp phần quản lý toàn diện sức khỏe người dân; nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ BHYT.

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu tán thành với Tờ trình của Chính phủ; đồng thời cho rằng, các nội dung chính sách trong đề nghị xây dựng Luật cơ bản phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp. Nhấn mạnh một số nội dung đề xuất sửa đổi có tác động trực tiếp tới người dân, DN, các cơ sở KCB, việc cân đối quỹ BHYT và NSNN, các đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về cơ chế bảo đảm quyền lợi của NLĐ trong trường hợp người SDLĐ chậm đóng, trốn đóng BHYT; cân nhắc kỹ lưỡng, đánh giá nhiều chiều khi mở rộng phạm vi được hưởng, đối tượng tham gia BHYT trong mối tương quan với khả năng cân đối quỹ BHYT và bảo đảm tính xã hội, chia sẻ rủi ro của BHYT.

ĐB Phạm Khánh Phong Lan (TP.HCM)

Phát biểu tại phiên họp, ĐB Phạm Khánh Phong Lan (TP.HCM) bày tỏ đồng tình cao với mục đích sửa đổi luật. Tuy nhiên, theo ĐB Phong Lan, những sửa đổi về nội dung, điều khoản cụ thể trong Dự thảo Luật chưa đảm bảo thực hiện được các mục đích đã đề ra. Vì vậy, ĐB Phong Lan cho rằng, cần nghiên cứu kỹ lưỡng để sửa đổi một cách có thực chất, đi đến cùng các vấn đề cốt lõi, tháo gỡ được những bất cập về mức đóng, mức hưởng BHYT, cân đối quỹ KCB ban đầu, cơ chế dịch vụ thanh toán BHYT, bảo vệ tốt hơn nữa quyền lợi của người tham gia BHYT.

ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội)

Quan tâm đến vấn đề xác định phạm vi, thẩm quyền trách nhiệm trong lĩnh vực BHYT, ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đề nghị sửa đổi theo hướng, đội ngũ y tế có trách nhiệm đánh giá, chỉ định điều trị, BHYT có trách nhiệm kiểm soát chi. "Kiểm định, kiểm soát, chỉ định là quá trình thường xuyên xảy ra trong quá trình KCB, từ khi kê đơn, lựa chọn phác đồ điều trị. Sau đó đến khâu kiểm soát chi thì thể hiện rõ vai trò của BHYT, nên việc quy định vấn đề này sẽ giải quyết được một trong những vấn đề khúc mắc nhất đối Luật BHYT hiện tại"- ĐB Trí nêu.

Tại phiên họp, các đại biểu cũng đề cập tới một số nội dung như: Đối tượng tham gia BHYT; mức đóng và trách nhiệm đóng BHYT; phương thức đóng BHYT; phạm vi hưởng của người tham gia BHYT; mức hưởng của người tham gia BHYT; chuyển người bệnh giữa các cơ sở KCB BHYT; thanh, quyết toán chi phí KCB BHYT…

Làm rõ một số vấn đề đại biểu nêu, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh cho biết, quá trình triển khai thực hiện việc quản lý và sử dụng quỹ BHYT, BHXH Việt Nam đã được sự đóng góp, hướng dẫn của các cơ quan chức năng, đặc biệt các ĐBQH đã có nhiều ý kiến, các ý kiến BHXH Việt Nam tiếp thu tối đa, chỉ đạo toàn Ngành và phối hợp với ngành Y tế triển khai ngay vì mục tiêu đảm bảo quyền lợi của người bệnh BHYT.

"Chúng tôi cũng thống nhất cao với Bộ Y tế trong việc đưa ra một số nội dung Chính phủ trình đợt này để giải quyết ngay những vướng mắc của người dân, đặc biệt trong việc sử dụng quỹ BHYT, thanh quyết toán, vấn đề chuyển tuyến để đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người tham gia BHYT..."- Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh phát biểu tại phiên họp

Về mở rộng đối tượng tham gia BHYT như trong Dự thảo Luật, BHXH Việt Nam hoàn toàn nhất trí. Cụ thể, người cao tuổi (tuổi từ 60-75 hiện nay có trên 1 triệu người); đối tượng thoát nghèo (khoảng 150.000 người); dân tộc thiểu số thoát khỏi khu vực II, III lên khu vực I; đối tượng vùng ATK (có khoảng 1,9 triệu người sống trong vùng ATK).

Liên quan đến việc thanh quyết toán chi phí KCB BHYT, đây là những vướng mắc tồn đọng từ năm 2016 đến nay. “Về cơ chế đã giải quyết phần nào vướng mắc, song bây giờ bỏ vượt quỹ, vượt trần thì lại vướng về công cụ kiểm soát. Đơn cử, trước đây một người một ngày có thể đi khám 10-20 lần không phát hiện ra, nhưng bây giờ chúng tôi đều có cảnh báo, nên đã hạn chế rất nhiều"- Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh thông tin.

Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh cho biết thêm, năm 2023, tổng số thu BHYT là 121.000 tỷ đồng thì đã chi gần 123.000 tỷ đồng, vượt so với tổng thu... Do đó, ngành BHXH Việt Nam vẫn phải cố gắng và tối ưu hóa quỹ BHYT để đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHYT.