Vậy giải pháp nào cho những người lao động tự do được có một cuộc sống an nhàn và chủ động tài chính lúc về già? Đó chính là tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện - Chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước, và cơ quan duy nhất được Nhà nước giao thực hiện chính sách này là Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

Sau đây là 10 lý do nên tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện:

1. Người tham gia được hưởng nhiều quyền lợi

Được hưởng lương hưu hàng tháng khi đủ điều kiện hưởng. Lương hưu được điều chỉnh theo Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) qua từng năm theo quy định của Chính phủ và mức tăng trưởng kinh tế.

Được cấp thẻ Bảo hiểm y tế trong toàn bộ thời gian hưởng lương hưu; được quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) chi trả chi phí khám, chữa bệnh theo phạm vi quyền lợi và mức hưởng quy định (mức hưởng bằng 95% chi phí khám chữa bệnh BHYT), với số tiền được quỹ BHYT chi trả không thể thống kê trước được bởi lẽ ai cũng biết, khi đã ở dốc bên kia của cuộc đời, chi phí cho chăm sóc y tế đối với hầu hết người già là rất lớn.

Thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng phí bằng 10 lần mức lương cơ sở khi tham gia đủ 05 năm  và chế độ tử tuất theo quy định khi người tham gia qua đời.

2. Mọi người đều có thể tham gia

Mọi công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đều có thể tham gia BHXH tự nguyện. Bất kì người lao động tự do, thợ thủ công, người bán vé số, người làm nội trợ, hay người làm trong các ngành xây dựng, đi biển, người không ký hợp đồng lao động với tổ chức, doanh nghiệp nào đều có thể tham gia BHXH tự nguyện một cách dễ dàng.

3. Mức đóng linh hoạt

Số tiền đóng hàng tháng chỉ bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện tự lựa chọn phù hợp với thu nhập của mình, người tham gia có thể linh hoạt thay đổi mức thu nhập để làm căn cứ tính số tiền đóng trong suốt quá trình tham gia, với mức thu nhập lựa chọn càng cao thì mức hưởng lương hưu càng cao khi về già.

Mức thu nhập tháng đóng thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Nhà nước (hiện nay mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn là 700.000 đồng) và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở.

Trong quá trình đóng BHXH tự nguyện, nếu có khó khăn về tài chính, thu nhập bị giảm thì người tham gia có thể tạm ngừng đóng BHXH để bảo lưu thời gian đã đóng, sau đó có thể tiếp tục đóng, thời gian tính hưởng BHXH là thời gian cộng dồn tất cả các thời gian đã đóng BHXH tự nguyện (được cộng dồn cả thời gian tham gia BHXH bắt buộc với thời gian tham gia BHXH tự nguyện).

4. Được hưởng chính sách hỗ trợ tiền đóng của Nhà nước

Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng chính sách hỗ trợ tiền đóng của Nhà nước với tỷ lệ từ 10% đến 30% theo từng đối tượng (người nghèo hỗ trợ 30%, người cận nghèo hỗ trợ 20%, người còn lại hỗ trợ 10%), tỷ lệ hỗ trợ tính theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn trong vòng 10 năm, tương ứng số tiền được hỗ trợ đóng hàng tháng từ 15.400 đồng đến 46.200 đồng/tháng.  

Như vậy, hiện nay nếu lựa chọn mức thu nhập thấp nhất là 700.000 đồng/tháng, với sự hỗ trợ từ Nhà nước thì người tham gia chỉ cần đóng số tiền 138.600 đồng mỗi tháng (tương ứng tiết kiệm chưa đến 5.000 đồng mỗi ngày).

5. Khoản tiền tham gia luôn được đảm bảo

BHXH tự nguyện là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức và thực hiện, hoàn toàn vì mục tiêu an sinh xã hội, không vì mục tiêu lợi nhuận như các loại hình bảo hiểm do các Doanh nghiệp tổ chức nên khoản tiền tham gia đóng vào quỹ BHXH luôn được đảm bảo, quỹ BHXH được Nhà nước bảo hộ, nghĩa là không bị phá sản.

Khoản tiền đóng BHXH tự nguyện được bảo toàn theo chỉ số trượt giá, điều đó đảm bảo cho người tham gia khi nhận lương hưu hay trợ cấp BHXH tương xứng với giá trị đồng tiền mà người tham gia đã đóng.

6. Phương thức đóng linh hoạt

Người tham gia BHXH tự nguyện tùy chọn phương thức đóng theo định kỳ hàng tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng, 5 năm một lần cho nhiều năm về sau, đến 10 năm một lần cho những năm còn thiếu.

7. Hình thức đóng đa dạng

Người tham gia có thể đóng tiền trực tiếp tại hệ thống các đại lý thu BHXH, BHYT hoặc chuyển khoản nộp tiền trực tiếp vào tài khoản thu của cơ quan BHXH mở tại hệ thống các Ngân hàng.

Từ tháng 04/2020, BHXH Việt Nam đã phối hợp với Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam triển khai dịch vụ nộp tiền trực tuyến trên phần mềm trên thiết bị di động và trên website của Ngân hàng BIDV (BIDV Online, BIDV Smart Banking, BIDV Business Online) đối với cá nhân và tổ chức có tài khoản tại ngân hàng BIDV.

Sau khi thực hiện thanh toán xong, quá trình tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hệ thống của BHXH Việt Nam tự động xác nhận; đồng thời BHXH Việt Nam gửi tin nhắn thông báo kết quả đến số điện thoại của người tham gia.

8. Minh bạch quá trình tham gia BHXH chỉ với một tin nhắn

Tham gia BHXH tự nguyện là quyền của toàn dân, chính vì vậy, bất cứ ai cũng cần được biết và theo dõi quá trình tham gia của mình. Với mục đích đem lại nhiều tiện ích người tham gia có thể dễ dàng tra cứu việc đóng BHXH của mình, BHXH Việt Nam triển khai hình thức tra cứu bảo hiểm xã hội chỉ bằng một tin nhắn theo cú pháp và gửi về Hệ thống tổng đài số 8079.

Trong suốt quá trình tham gia, khi phương thức đóng đã đăng ký gần hết hạn, “Tin nhắn thương hiệu BHXH Việt Nam” được thực hiện bởi cơ quan BHXH sẽ gửi đến số điện thoại của người tham gia, đây là điều rất cần thiết giúp người dân, người lao động chủ động hơn trong việc nắm bắt, cập nhật thông tin quá trình tham gia của chính mình.

Ngoài ra, người tham gia có thể tra cứu trực tuyến miễn phí tại trang web https://baohiemxahoi.gov.vn/ hoặc gọi điện thoại đến Hệ thống chăm sóc khách hàng của ngành BHXH số 1900 90 68 để được hỗ trợ, tư vấn, giải đáp về chính sách BHXH, BHYT, BHTN.

9. Thủ tục tham gia đơn giản, thuận tiện ở mọi lúc, mọi nơi

Thủ tục tham gia BHXH đơn giản, nhanh chóng, thuận tiện với mạng lưới hệ thống đại lý thu trên cả nước (Hệ thống đại lý thu Bưu điện, Viettel, Đại lý thu UBND các xã, phường, thị trấn….).

Khi người tham gia có nhu cầu, nhân viên các Đại lý thu sẽ đến tận nhà để tư vấn, hỗ trợ, thu tiền, giúp người tham gia giảm thời gian đi lại.

10. “Nâng cao giá trị bản thân”

Bên cạnh việc giải quyết vấn đề an sinh cho người lao động tự do khi hết tuổi lao động hoặc gặp rủi ro, chính sách BHXH tự nguyện còn mang một ý nghĩa tâm lý xã hội đó là “nâng cao giá trị bản thân”. Bởi lẽ, lâu nay đại đa số người lao động tự do có thể chưa bao giờ nghĩ mình có thể được hưởng lương hưu như những người làm việc trong các cơ quan Nhà nước hay các doanh nghiệp các tổ chức thuộc đối tượng đóng BHXH bắt buộc khi hết tuổi lao động về nghỉ hưu. Nếu không có lương hưu, khi về già họ dễ trở thành đối tượng bị tổn thương, dễ trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Chính sách BHXH tự nguyện theo quy định của Luật BHXH hiện nay đã mở ra cho người lao động tự do cơ hội tham gia và thụ hưởng chính sách an sinh một cách dễ dàng.

Với 10 lý do nêu trên, để đảm bảo có một chỗ dựa vững chắc khi về già, khi không còn sức khỏe lao động thì tham gia BHXH tự nguyện là giải pháp ưu việt nhất cho mọi người_./.  

Mỹ Sen